زیبایی لیزری
چرا لیزر؟
لیزر برخلاف تصور، اصلا تکنولوژی جدیدی نیست و سابقه آن به سالهای دهه 1960 برمیگردد، اما در سالهای اخیر، با پیشرفت علم و تکنولوژی، لیزر نتوانسته در رشته پزشکی هم وارد شود و بیشتر در اختیار مردم قرار گیرد. برای آنهایی که خیلی به اصطلاحات عجیب و غریب علاقه دارند، باید بگوییم که لیزر مخفف 5 کلمهLight Amplification by the Stimulated Emission of Radiation به معنای <تقویت نور بهوسیله انتشار تحریکشده> است. البته حق دارید که از این کلمات سر در نیاورید. پسبهطور ساده میگوییم که لیزر وسیلهای است که یک دسته پرتو نورانی قوی را در یک جهت خاص از خود صادر میکند. این پرتو نورانی وقتی به هدف برخورد میکند، با انرژی فراوانی که دارد، آن را کاملا از بین میبرد و تقریبا بخار میکند. با تغییر ویژگیهای این دسته پرتو، شامل طول موج آن، میزان انرژی آن و نیز مدت زمانی که بر روی هدف تابانده میشود، میتوان از لیزر برای مقاصد درمانی مختلفی استفاده کرد. خاصیت لیزر در تخریب بافت مورد نظر، بدون اینکه آسیبی به بافتهای اطراف و یا حتی بافتهای در مسیر عبور پرتو لیزر وارد کند، باعث تمایل فراوانی به این روش درمانی شده است. اجازه بدهید در این مورد مثالی بزنیم. فرض کنیم شما میخواهید یک ناهنجاری عروقی (مثل یک مویرگ تابلو و بدشکل)! را از روی بینیتان به کمک لیزر بردارید.
لیزر این امکان را به پزشک میدهد که بدون اینکه هیچ آسیبی به پوست بینی شما وارد شود، ناهنجاری عروقی زیر پوست را از بین ببرد. در حالی که در هر روش درمانی دیگری ابتدا باید پوست روی بینی برش داده شود تا ناهنجاری برداشته شود و سپس پوست روی آن بخیه شود. قبول کنید که لیزر در این مورد روش واقعا فوقالعادهای است! هنگام استفاده درمانی از لیزر همواره یک هدف وجود دارد. مثلا در مثال بالا، هدف مورد نظر، هموگلوبینها هستند. هموگلوبین نوعی پروتئین است که در ساختمان گلبولهای قرمز خون شرکت دارد. لیزر با وارد کردن انرژی فراوان در هموگلوبینها باعث تخریب آنها و در نهایت ناپدیدشدن مویرگ مورد نظر میشود. در موارد دیگر، سلول هدف میتواند هر چیز دیگری باشد. مثلا میتواند ملانین باشد. ملانین، رنگدانهای است که رنگ پوست شما را مشخص میکند و اگر در جایی لکهای وجود داشته باشد، لیزر میتواند با تخریب ملانین، رنگ آن منطقه را به حالت طبیعی برگرداند. اینها تنها مثالهایی از کاربرد لیزر در درمان مشکلات پوستی هستند. از بین بردن چین و چروکهای پوست صورت، از بین بردن دائمی موهای زائد بدن، درمان کردن آثار به جای مانده از آکنه، از بین بردن آثار تاتو، درمان بیماریهای مشکل پوستی نظیر پسوریازیس و دهها مورد دیگر، از مواردی هستند که امروزه لیزر برای درمان آنها به کمک متخصصان پوست آمده است.البته لیزر کاربردهای فراوانی در همه شاخههای پزشکی دارد که شاید معروفترین آن، همان عمل لیزیک باشد که برای درمان نزدیکبینی چشم مورد استفاده قرار میگیرد، اما کاربردهای آن در پوست، واقعا وسوسهانگیز است!
لیزر بیماری های لاعلاج را درمان می کند
یک ویژگی مهم لیزر در میان روشهای درمانی، این است که لیزر تنها در محل آسیب مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین هر اتفاق خوب و بدی که در اثر کاربرد لیزر میخواهد بیفتد، در همان محل رخ میدهد و کاری به کل بدن ندارد. علاوه بر این، درمان با لیزر در نهایت طی 10-12 جلسه به پایان میرسد و آدم راحت میشود. این ویژگیها را مقایسه کنید با روشهایی مثل کورتون که بیمار بیچاره گاهی مجبور است برای سالهای طولانی هر روز از آن استفاده کند و عوارض جانبی آن را هم تحمل کند. بنابراین، طبیعی است که پزشکان برای درمان بیماریهای صعبالعلاج پوستی، دنبال وسیلهای مثل لیزر باشند که هم بیمارانشان را راحت کنند و هم خودشان را. برخی از این بیماریها که لیزر توانسته در درمان آنها جایگاهی پیدا کند، پسوریازیس، اگزما و ویتیلیگو هستند.
پسوریازیس
پسوریازیس که قدیمیها به آن <دارالصدف> میگفتند، یک بیماری پوستی است که در اثر افزایش سرعت تولید سلولهای پوستی ایجاد میشود. به این ترتیب سلولهای پوستی جدید به سرعت و دائما جایگزین سلولهای قدیمی می شوند و در نتیجه ضایعات پوستی به شکل پلاکهای قرمز رنگ با پوستههای نقرهای ایجاد میکنند که معمولا روی زانو، آرنج و نشیمنگاه دیده میشوند. درمان رایج این بیماری در حال حاضر استفاده از کرمهای موضعی یا داروهای خوراکی طولانیمدت و نیز اشعه ماوراءبنفش است. در مقایسه با این روشها، لیزر میتواند خیلی سریعتر و دقیقتر ضایعات پوستی پسوریازیس را از بین ببرد و البته عوارض جانبی کمتری هم دارد. بررسیها بر روی انواع مختلف لیزر بهکار رفته در درمان پسوریازیس نشان داده است که بیش از 50 درصد بیماران پس از چند جلسه درمان با لیزر، بهبودی قابل ملاحظه پیدا کردهاند و در سایر افراد نیز ضایعات پوستی بهتر از قبل شده است.
اگزما و درماتیت سبورئیک
اگزما را که دیگر حتما میشناسید: خشکی، قرمزی و یا پوستهریزی دست و یا جاهای دیگر بدن که در اثر عوامل مختلفی مانند حساسیت به مواد شیمیایی و شوینده ها ایجاد میشود. افرادی که دچار اگزمای شدید هستند ناچارند بهطور مرتب از کرمهای مخصوص استفاده کنند و حتی در موارد شدید، داروهای خوراکی را هم مصرف کنند. درماتیت سبورئیک هم یک التهاب پوستی است که در جاهایی از پوست دیده میشود که دارای غدد چربی فراوانی هستند (مانند صورت و سر.) ترشح بیش از حد این غدد چربی باعث ایجاد پوستههای چرب و شورههای فراوان در محل میشود. ویتیلیگو (برص)
اگر یک روز از شما بخواهند یک بیماری صعبالعلاج پوستی را نام ببرید، احتمالا چیزی به غیر از <برص> به ذهنتان نمیرسد. برص یا ویتیلیگو یک بیماری پوستی است که در اثر عدم وجود ملانوسیتها (سلولهای تولیدکننده ملانین که رنگدانه پوست است و رنگ پوست را تعیین میکند) در نقاط خاصی از پوست بهوجود میآید. در نتیجه، لکههای بسیار کمرنگتر از رنگ معمول پوست با حاشیه مشخص روی پوست بیمار ایجاد میشود. این لکهها روی پوستهای تیره واضحتر هستند و معمولا اطراف چشم و دهان را درگیر میکنند. در حال حاضر برای درمان این بیماران از کرمهای موضعی و داروهای خوراکی استفاده میشود که معمولا نتیجه، رضایتبخش نیست. استفاده از اشعه ماوراءبنفش هم روش نهچندان موثر دیگری است که برای مشاهده اثر آن، بیمار باید چند بار در هفته و دستکم به مدت یک سال به پزشک مراجعه کند تا تحت درمان قرار گیرد. اما در این مورد هم، لیزر کارایی خود را نشان داده است. در یک مطالعه، پژوهشگران 29 ضایعه پوستی برص را در افراد مختلف با لیزر اکسایمر تحت درمان قرار دادند. نتیجه این بود که در 57 درصد موارد پس از شش جلسه درمان، بهبودی ضایعات مشاهده شد و 82 درصد موارد باقیمانده پس از انجام 12 جلسه درمان، بهبود یافتند. بهدنبال این یافتهها پژوهشگران تصمیم گرفتند تاثیر لیزر را بر روی آثار بر جای مانده از برشهای حین عمل جراحی بررسی کنند. معمولا محل برش جراحی، بهصورت یک خط که کمرنگتر از پوست اطرافش است، مشاهده میشود. در این مورد هم لیزر کارایی خود را بهخوبی نشان داد. جوانی با کمک لیزر
همه ما بالاخره یک روز پیر میشویم، پوستمان چین و چروک میخورد، آثار اخمکردنها و خندههای دوران جوانی بهصورت چینهای عمیق روی صورتمان باقی میماند، نقاط سیاه و بدشکل روی پوست صورتمان پیدا میشود و... واقعیت این است که هیچچیز نمیتواند جلوی گذشت زمان را بگیرد ولی پیشرفت علم، این امکان را در اختیار شما گذاشته که آثار پیری را از چهره بزدایید. راه حل، از بین بردن پوست کهنه و خراب و تولید پوست جدید است. کاری که جلادادن یاresurfacing نامیده میشود. البته در حال حاضر روشهایی مانند پیلینگ شیمیایی، استفاده از امواج رادیویی و درم- ابرژن برای این منظور بهکار میروند، اما استفاده از لیزر برای جلادادن یا جوانسازی پوست که گاه پیلینگ لیزری هم نامیده میشود، طرفداران بیشتری پیدا کرده است، زیرا نهتنها مشکلی برای بیمار ایجاد نمیکند و خونریزی هم ندارد، بلکه پزشک کنترل بیشتری روی آن دارد. و به این ترتیب، پزشک حتی میتواند چین و چروکهای ظریف اطراف چشم و لب را درمان کند.روش کار
در این روش پزشک یک دسته پرتو لیزر را به منطقه مورد نظر می تاباند. این پرتوها لایه خارجی پوست را تخریب میکنندو وقتی با انرژی کمتر به لایه های عمقیتر پوست میرسند، با ایجاد انرژی گرمایی باعث تحریک سلولهای عمقی پوست و ساختهشدن کلاژن جدید میشوند. فیبرهای کلاژن، پروتئینهای ارتجاعی هستند که باعث قوام پوست میشوند. پس از بهبود زخمهای ناشی از عمل، پوست جدیدی میروید که صافتر و شفافتر از قبل است.
روشی که به آن اشاره شد، لیزر کاهنده نام دارد. خود این روش نیز انواع مختلف دارد که پزشک برحسب شرایط بیمار از آن استفاده میکند. اما در دو سال اخیر، روش دیگری طرفدار پیدا کرده که لیزر غیرکاهنده نام دارد. در این روش، امواج لیزر که ضعیفتر از نوع قبل هستند، بدون آسیبرساندن به لایه خارجی پوست، از آن عبور میکنند و لایههای عمقیتر را درمان میکنند. درنتیجه مدت زمان بهبودی بسیار کوتاهتر است. اما در عوض، انجام روش اخیر به چندین جلسه درمان نیاز دارد و شاید نتیجه نهایی چند هفته بعد از آخرین جلسه نهایی درمان حاصل شود.
استفاده از لیزر برای جوانسازی پوست در موارد زیر کاربرد دارد:
)1 از بین بردن خطوط و چروکهای ظریف تا متوسط روی صورت، بهویژه بالای لب، گونه و پیشانی
)2 صاف کردن و تقویت پوست ، پلکها
)3 از بین بردن چین و چروکهای گوشه چشم
)4 از بین بردن خطوط اخم
)5 رفع نقاط قهوهای ولکهای پوست ناشی از افزایش سن
)6 بهبود و صاف کردن جوشگاههای ناشی از جراحی یا صدمات7 رفع خطوط چهره سیگاریها
)8 رفع آسیب پوستی ناشی از آفتاب
)9 رفع آثار آکنه یا آبلهمرغان
قبل از عمل پزشک در مورد سابقه بیماریهای قبلی و داروهای مصرفی شما سوالاتی میکند و پوست شما را به دقت مورد معاینه قرار میدهد. در ضمن در مورد نحوه عمل و نتایج آن برای شما توضیح میدهد تا انتظار واقعبینانهای از عمل داشته باشید. همچنین امکان دارد چند عکس از زوایای مختلف از شما بگیرد تا بعدا نتوانید ادعا کنید لیزر هیچ فایدهای نداشته و سرتان کلاه گذاشتهاند!احتمالا پزشک از شما میخواهد طی چند روز قبل و بعد از عمل از آسپیرین یا بروفن استفاده نکنید، زیرا خطر خونریزی را بالا میبرند. مصرف ضد آفتاب هم از توصیههای اساسی است که از یک هفته قبل تا 6 ماه بعد از عمل جزء واجبات محسوب میشود. در ضمن صبح روز عمل به هیچوجه آرایش نکنید. عمل جوانسازی برحسب وسعت ناحیه عمل، میتواند در مطب پزشک متخصص و یا در اتاق عمل بیمارستان انجام شود. قبل از عمل، پزشک با استفاده از بیحسی موضعی پوست شما را بیحس میکند و احتمال دارد از یک داروی آرامبخش هم برای ریلکس کردن شما استفاده کند. در موارد جوانسازی خیلی وسیع، حتی ممکن است پزشک از بیهوشی عمومی کمک بگیرد. برحسب وسعت ناحیه، عمل ممکن است از 2 دقیقه تا 2 ساعت طول بکشد.
از آنجایی که در صورت استفاده از لیزر کاهنده، تمام پوست شما ملتهب و زخمی میشود. پزشک ناحیه مورد درمان را با استفاده از کرمهای خاص مرطوب میکند و یا برای چند روز از یک بانداژ روی صورت استفاده میکند. در این حالت، پوست قرمز و ملتهب شده و دلمه میبندد. ناحیه عمل باید از معرض نور خورشید دور باشد و پس از بازکردن بانداژ باید از ضدآفتاب استفاده شود. برحسب نوع لیزر بهکار رفته و قدرت ترمیم پوست، قرمزی صورت ممکن است از چند روز تا چند ماه باقی بماند و لااقل 7-14 روز هم نمیتوانید آرایش کنید. ولی لیزر غیر کاهنده چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد و قرمزی خفیفی ایجاد میکند که تنها چند ساعت باقی میماند. در ضمن شما میتوانید بلافاصله بعد از عمل، آرایش کنید. شاید به همین دلیل این روش در 2 سال اخیر طرفداران بیشتری پیدا کرده است!
شایعترین عارضه عمل، تیره شدن نقاطی از پوست است که 3 تا 4 هفته پس از عمل ایجاد میشود و ممکن است چند ماه باقی بماند. عارضه بعدی، التهاب و قرمزی پوست است که خودش برطرف میشود. عفونتهای پوستی بهویژه با ویروس تبخال هم عارضه دیگری است که با درمان مناسب، بهراحتی رفع میشود.
بهطور کلی درنظر داشته باشید که:
- چین و چروکهایی که بر اثر افزایش سن و تماس طولانی با آفتاب ایجاد میشوند (مانند چروکهای اطراف چشم و دهان) پاسخ خوبی به درمان میدهند.
- چین و چروکهای ناشی از بهکارگیری مداوم عضلات صورت (مانند خط اخم) به کمک لیزر بهبود مییابند ولی حذف نمیشوند و چند سال بعد، به همان دلیلی که قبلا ایجاد شده بودند، سر و کلهشان پیدا میشود.
- جوشگاههای خفیف و متوسط ناشی از آکنه ممکن است بهبود یابند ولی لیزر روی جوشگاههای شدید کمتر تاثیر دارد.
فراموش نکنید که جوانسازی نمیتواند چروکهای عمیق را درمان کند یا پوست اضافی را حذف کند. در ضمن نتایج آن هم همیشگی نیست، چون بالاخره شما باز هم پیر میشوید، باز هم اخم میکنید، باز هم میخندید و بالاخره باز هم چروک میشوید.
ادامه دارد...